Verzorging van kauwtjes

Verzorging van kauwtjes

Collegawebsite: Zwartevogels.nl - Vogel gevonden

“Help, ik heb 'n jonge kauw gevonden. Wat nu?” is 'n vraag die me nog wel eens gesteld wordt, zeker in het voorjaar. Als je zo'n jong beestje ergens vind, komen er vaak gelijk allerlei verzorgingsinstincten naar boven borrelen. Ik moet zeggen dat ik er zelf ook last van heb. Echter.... 'n kauw is altijd het beste af in de natuur. Een mens kan een kauw als soortgenoot nooit vervangen. Wees er attent op dat als je 'n jonge kauw vrij gemakkelijk kunt vangen, dat nog niet wil zeggen dat hij ziek of verzwakt is. Jonge kauwen zijn nu eenmaal minder schuw en alert op gevaren; ze staan nog aan het begin van hun leerschool.
Het kan echter zijn dat er wel wat aan de hand is. Dit en wat te doen in welke situatie wordt hieronder behandeld. Bedenk wel dat deze adviezen niet het resultaat zijn van 'n opleiding (want deze bestaat niet), maar het gevolg van ervaring, interesse, nazoekwerk e.d. De kans dat andere vogelaars er andere opvattingen op na houden is zeker aanwezig, en het is dan ook goed om op meerdere plaatsen informatie in te winnen.
Verder houd ik me aanbevolen voor ervaringen en tips van anderen; hoe meer we elkaar (en daarmee de kauwtjes) kunnen helpen, hoe beter 't is.

Kauw is ziek/zwak

Stel nu dat er wel wat aan de hand is. Wat dan? Mijn eerste reactie is; linea recta naar de vogelopvang. Zij kunnen ervoor zorgen dat hij deskundig opgevangen wordt, niet te tam wordt – want dat bemoeilijkt het uitzetten weer - en uiteindelijk met een redelijke kans van slagen weer uitgezet wordt in de natuur. Als dit niet of niet direct lukt kunt u hem, zo kort als mogelijk is, opvangen en weer uitzetten (zie verderop voeding en verzorging.).

Kauw is handtam

De kans is meer dan levensgroot dat hij bij 'n vorige eigenaar is weggevlogen, of dat er in de buurt iemand is die hem bewust heeft vrijgelaten. Als het er duidelijk op lijkt dat het beestje problemen heeft (om bv. zijn kostje bij elkaar te scharrelen) is het zaak om in eerste instantie:

Vogelopvang te bellen voor advies. Als zij er niets mee kunnen - omdat te tamme kauwen geen reële kans van overleven hebben als ze uitgezet worden – kunt u het beste:
de gevonden kauw aanmelden bij www.amivedi.nl. Deze hebben verschillende vestigingen in het land en brengen kwijtgeraakte dieren en eigenaar weer bij elkaar.

Tot die tijd is het zaak om het beestje in ieder geval in leven te houden. Zie verderop voeding en verzorging. Ook kunt u uw licht eens opsteken bij www.dierengezondheidscentrum.nl

U wilt de kauw zelf houden?

Weet u het zeker?? Als u hem toch zelf wilt houden, bedenk dan wel waar u aan begint!! Een kauw is 'n bijzonder intelligent sociaal dier, en hij zal zich alleen prettig voelen als hij sociale contacten heeft, zich niet hoeft te vervelen en (zeer) regelmatig uit zijn kooi mag. U moet er bovendien rekening mee houden dat als hij buiten rond mag vliegen, hij mensen lastig kan vallen. Meestal is dat meer 'n kwestie van 't feit dat mensen bang zijn van 'n opdringerige kauw, dan dat ze echt lastig zijn. Als iemand bv. denkt 'n tamme kauw zomaar te kunnen benaderen, komt die persoon waarschijnlijk van een kouwe kermis thuis. 'n Flinke hak kan ie waarschijnlijk krijgen, want eenmaal tam zal hij voor 'vreemde' mensen geen of weinig angst hebben. Voor hem zijn het immers soortgenoten en die leer je 'n lesje als ze zich niet aan de ongeschreven kauwenregels houden.
Als hij dan uiteindelijk wat groter wordt kan het gebeuren dat hij de partnerrol op één van de gezinsleden projecteert om de rest van de gezinsleden (bijna) niet meer te zien staan. Dit begint zo'n beetje na ½ jaar. Dan is het leuke huisdier nog maar voor 1 persoon echt leuk en ligt het afdanken al wat meer op de loer. Daarnaast is het ook nog eens zo dat er toch best wat verzorging om de hoek komt kijken. Zie voeding en verzorging. Nog iets om rekening mee te houden is het feit dat kauwen bijzonder energiek zijn en zelden voor langere tijd rustig op hun stok zitten. Veel liever zijn ze druk in de weer, waarbij vliegen en de drang daartoe niet te onderdrukken valt. Ik heb meegemaakt dat als 'n kauw – door wat voor omstandigheden dan ook – 1 dag niet uit z'n kooi kon om z'n rondjes te vliegen, hij z'n vliegspieren bij gebrek aan beter maar in de kooi ging oefenen. Met alle schade aan z'n veren als resultaat. Al met al dus alles behalve 'n standaard huisdier. Feitelijk dus helemaal géén huisdier!
Ik weet dat het verleidelijk is, want het zijn schattig duiveltjes. Net zo intelligent als een papegaai, maar met heel wat meer leven. Zeg maar gerust één enorme brok energie! Maar.... u krijgt er beslist spijt van en bovendien, niet onbelangrijk; het is verboden. De boetes zijn niet mals en als anderen ook overlast ervaren wordt er al snel geklaagd.

Jonkies krijgen onderwijs
Voeding en verzorging

Voeding:
Voedsel: Kauwen zijn alleseters. Universeel voer van bv. Kennemer voldoet als basis uitstekend. Hier zit in wat ze in de vrije natuur ook bij elkaar scharrelen; zaden, insecten, nootjes, vetten. Honden- of kattenvoer mag ook gebruikt worden, alleen wel i.c.m. aanvullende zaden, groente en fruit.
Zorg wel voor de nodige variatie en eten waarvoor hij wat moet doen. Zoals ongepelde pinda's, kan hij z'n snavelgebruik ook goed mee trainen. Hard opgedroogd brood. Of kraak 'n walnoot, niet helemaal, zodat hij er nog wat werk aan heeft om alles open te wrikken. Restjes eten kan ook, mits niet gekruid of gezouten. Meng ook af en toe wat (duiven)grit door het voer in, dit heeft hij nodig voor de vertering in z'n maag. Schrik niet van de kegelvormige braakballen die hij af en toe uitbraakt; dit is normaal. Verder doen honden- en kattenvoer het ook heel goed. Zowel de 'zachte' versie (vooral als ze jong zijn), als de harde brokken. Daar moeten ze dan weer wat meer hun best voor doen.
Voor jonge kauwen geldt dat deze lange tijd met de hand gevoerd moeten worden. Gebruik hiervoor bv. een broodpapje o.b.v. water met geprakt gekookt ei toegevoegd. Géén melk gebruiken, heb ik van 'n vogel voedingsdeskundige meegekregen!!.
Voer de kauw bij voorkeur met je pink (dunste vinger en doet nog 't meest denken aan de oudersnavel), doe 'n beetje op het puntje van de vinger en probeer deze diep in de keel te krijgen. Als hij gezond is zal hij daar bijzonder graag aan meewerken en als het kan zal hij de vinger nog even achter in z'n keel willen houden. Probeer tegelijkertijd wel via 'n bakje bij te voeren. Via spel en onderzoek komt hij er vroeg of laat wel achter dat het eetbaar is en zal er handigheid in krijgen. Als je insecten tegenkomt als wormen, vliegen, spinnen, slakken (jakkie!) en mieren, geef ze gewoon! Je kunt bv. een takje met wat honing bij 'n mierennest neerleggen, even wachten en vervolgens vol mieren de kooi in. Succes gegarandeerd. Ook half kreupele vliegen doen 't goed, ze leren er 'n heleboel van. Het gevoerd willen worden kunnen ze bijzonder lang vol houden, uiteindelijk is 't ook 'n onderdeel van de sociale omgang. Zo zullen volwassen koppeltjes elkaar ook voer geven, als 'n soort cadeautje.
Hoe vaak moet 'n jonkie gevoerd worden? Vaak! Als 't 'n gevonden jong kneusje is (mei/juni van dat jaar) een tot 'n paar keer per uur tot zonsondergang. Overvoeren kan niet, want dan stoppen ze simpelweg met eten en schooien. Beter vaak kleine hoeveelheden, als veel in één keer. Dit komt nog 't meest overeen met de wijze zoals 't in de natuur er ook aan toe gaat.
Drinken: Drinken onttrekken ze aan 't voer wat ze van hun ouders aangereikt krijgen. Moet dus ook om die reden met water aangelengd zijn. Zorg wel voor 'n bakje met water in de kooi en 'pets' er met de vinger in om de aandacht er op te vestigen. De kans bestaat overigens dat hij er in gaat badderen, wat overigens ook regelmatig moet gebeuren (zie hieronder). Een van mijn kauwen presteerde het om met z'n gat in 'n drinkgat van 1 bij 2 cm. te gaan badderen als z'n feitelijke bad te lang naar meneer's zin op zich liet wachten.
Zolang ze nog (erg) jong zijn (en zeker als ze nog niet vliegvlug zijn!), kan 't zijn dat ze nog niet op eigen kracht kunnen drinken. Gebruik in dat geval bv. 'n injectiespuit (zonder naald!), of pipet en druppel langs de zijkant v.d. snavel. Hij zal dan automatisch de gepresenteerde nattigheid naar binnen slurpen. Als 'n jonge kauw net gevonden is kan dat wel eens het allerbelangrijkste zijn; ook zij kunnen niet lang zonder water.

Verzorging:
Baden: Badderen moet ook regelmatig gebeuren, een keer per week toch zeker. Houd er rekening mee dat na 'n grondig bad ze bijzonder slecht vliegen en dat je ze echt even met rust moet laten. Ze hebben dan alleen maar oog voor het op orde krijgen van hun verenpak en het drogen daarvan.
Nagels: De nagels kunnen ook wel eens te lang doorgroeien in gevangenschap. Deze kunnen bij de dierenarts geknipt worden, of je kunt het zelf doen. Dit vereist echter wel behendigheid, 'n vaste hand en iemand die helpt. Gebruik in ieder geval handschoenen, want hij grijpt zich vast aan je vingers om niet meer los te laten; pure stress helaas. Pas altijd op dat je dan niet in 't 'leven' knipt. Verder kan de kauw zwaar beledigd zijn als het 'baasje' (of partner zoals hij/zij 't ziet) hem zo martelt. Het kan zijn dat hij je tijdelijk volledig negeert.
Warmte: Als 't 'n jonge kauw betreft – en zeker als hij pas gevonden is – is warmte ook belangrijk. Sommige exemplaren worden onderkoeld gevonden wat zich kan uiten in rillerigheid, maar ook lusteloosheid en (schijnbare) apathie.
Kooi: Liefst zo groot mogelijk en als 't kan buiten (maar dan wel met 'n apart binnenvertrek daarin), met flink dikke stokken of takken en regelmatig speeltjes afwisselen. Denk er aan dat ze alles slopen wat er interessant uitziet. Dat geldt dus ook als ze vrij in de kamer rondvliegen. Er zal zonder enige twijfel zo nu en dan wat sneuvelen. Als bodembedekking voldoet schelpenzand enigszins (stuift nogal, vooral bij zulke drukke baasjes), beter zijn beukensnippers (verkrijgbaar bij de betere dierenspeciaalzaak).
Wel zeer regelmatig verversen want het zijn vreetzakken en drinkebroers, dus ze laten heel wat natte smurrie vallen. Daar slordig mee omgaan betekent 'n regelrechte uitnodiging voor allerlei parasieten. Als ze eenmaal parasieten hebben kun je daar speciale druppels voor gebruiken die ook voor postduiven gebruikt worden. Als huis- tuin en keukenmiddel voldoet zonnebloemolie ook goed. In beide gevallen in de vleugeloksels, aan de onderkant voor het poepertje (clocoa) en achter in de hals druppelen.