CHRISTUS VOLGEN
Ds. W.E. Klaver, Meerkerk
Psalm 9: 1 en 2
Geloofsbelijdenis
Psalm 48: 6
Schriftlezing: Markus 8: 31-38
Psalm 95: 1, 3 en 4
Psalm 17: 3
Psalm 64: 10
Tekst: Markus 8: 34
"En toen Hij de menigte met Zijn discipelen bij Zich geroepen had, zei Hij tegen hen: Laat wie achter Mij wil komen zichzelf verloochenen, zijn kruis opnemen en Mij volgen."
Gemeente,
Misschien heb je het wel eens gezien. Een lichtbalk achter de achterruit van een politieauto. Als die lichtbalk aan gaat, verschijnen er drie woorden: stop - politie - volgen. Dit gebruikt de politieagent wanneer hij een automobilist wil laten stoppen. Bijvoorbeeld na een verkeersovertreding. Stop - politie - volgen. Volgen. Het is een bevel. Doe je dat niet, dan bega je een overtreding. De politie dwingt je te volgen.
Vanmiddag gaat het ook over volgen. Het volgen of navolgen van de Heere Jezus. Vanmiddag nodigt Hij ons: volg Mij! Het is een bevel van Hem. Een bevel uit liefde. Wie Hem volgt, wacht geen straf of boete, maar rijke zegen. Maar wie Hem niet volgt, is in groot gevaar!
Het thema is: Christus volgen
1. De oproep om te volgen
2. De inhoud van het volgen
3. De zegen van het volgen
1. De oproep om te volgen
De Heere Jezus heeft zojuist met de discipelen gesproken over Zijn aanstaande lijden en sterven. Hij heeft Petrus in het bijzonder aangesproken, omdat die meende dat er van lijden geen sprake zou zijn. De Heere Jezus bestrafte hem omdat hij zo menselijk dacht. Petrus en de andere discipelen moesten leren dat het Koninkrijk van God andere regels kent dan menselijke. In Gods koninkrijk betekent verlies juist winst. Het verlies van eigen leven betekent het leven behouden. Wonderlijke wetten die de discipelen niet begrijpen.
Nu gaat de Heere Jezus Zijn onderwijs uitbreiden. De menigte die op afstand staat, roept Hij tot Zich. Velen geloven dat Hij de beloofde Messias is. De tijd is gekomen dat God Israël zal herstellen. De beloofde Messias is Koning. Hij zal vrede en rust brengen. Hij zal ervoor zorgen dat eenieder onder zijn wijnstok en onder zijn vijgenboom zal zitten. Dat wil zeggen dat er geen vijand en geen onderdrukking in Israël meer zal zijn. Men denkt aan zegeningen voor dit leven.
Het onderwijs dat de Heere Jezus ze nu geeft, gaat dwars tegen die gedachte in. "Laat wie achter Mij wil komen zichzelf verloochenen, zijn kruis opnemen en Mij volgen."
Zegt Hij hier niet twee keer hetzelfde? Ja, in zekere zin wel. Achter Hem komen betekent dat we Hem volgen. In het Grieks wordt in het evangelie van Markus hetzelfde woord gebruikt voor achter Hem komen en Hem volgen.
Achter deze woorden horen we de echo van het Oude Testament. De schare tot wie de Heere Jezus spreekt zullen het hebben herkend. In het Oude Testament leerde de HEERE het volk Hem na te volgen. Denk aan Deuteronomium 13 vers 4: Achter de HEERE, uw God, moet u aan gaan, Hem moet u vrezen, Zijn geboden moet u in acht nemen en Zijn stem gehoorzamen; Hem moet u dienen en u aan Hem vasthouden. Navolgen gaat dus over het dienen van God.
Deze woorden klinken tegen de achtergrond van een volk dat andere goden achterna liep. Het volk had een ziekelijke neiging om de Heere niet te volgen, maar afgoden te dienen. Van nature is er geen mens, ook geen verbondskind, dat achter de Heere wil komen en Hem volgen. De Heere heeft in Psalm 95 van dit volk gezegd dat Hij alleen maar verdriet heeft gehad van het volk. Het was dwalende van hart en kende Zijn wegen niet.
Dwalende van hart . . . dat is het tegenovergestelde van volgen. Dat is levensgevaarlijk. Hem niet volgen is dwalen waarheen je hart maar wil. Uit onszelf kiezen we altijd tegen Gods wil. Dat is dwalen bij God vandaan. Dat is in de geschiedenis van het volk Israël eigenlijk nooit anders geworden, ook niet toen het land Kanaän in bezit werd genomen. De HEERE zond profeten uit om het volk terug te roepen van achter de afgoden vandaan, om de HEERE te dienen.
De Heere Jezus wijst naar zichzelf als Hij deze woorden uitspreekt. Ik ben God. Ik ben de HEERE Die jullie moeten volgen. Op de berg van de verheerlijking bevestigt God dit heel nadrukkelijk. In Mattheüs 17 vers 5 staat: Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb; luister naar Hem! Dat betekent ten diepste: volg Hem!
Wat betekent dat: Hem volgen? Dat betekent: je laten leiden door Zijn onderwijs en gehoorzaam worden aan Hem. Het betekent dat je vertrouwt op Zijn bescherming en heerschappij. Het betekent dat je je laat zaligmaken door Hem.
Laat wie achter Mij wil komen . . . Wie wil dat? Niemand toch? Ben jij daar ook achter gekomen? Wat erg dat er van nature niemand Hem wil volgen. Wat is er aantrekkelijk aan het volgen van de Heere als volgen ook kruisdragen betekent? Wij horen daarin geen evangelie omdat we van nature doof zijn. Doof omdat we slaaf zijn van de zonde. Daarom beseffen wij van onszelf niet onze nood.
Wanneer de Heilige Geest onze ogen opent, zien we dat we verloren liggen. Wanneer Hij ons een nieuw hart geeft, wordt de vraag geboren: hoe kan ik van mijn schuld voor God verlost worden? Hoe kan ik Hem dienen, Hem volgen?
Met grote ontferming en bewogenheid horen we de Zaligmaker zeggen: "Wie achter Mij wil komen." Hij zegt daarmee wat Hij wil, namelijk dat je Hem volgt! De HEERE heeft het aan ons allen beloofd: Ik wil u tot een God zijn. Ik wil dat je Mij dient. Ik wil dat je Mij navolgt. Want Ik wil je zaligmaken.
Omdat Hij dat wil, kunnen wij gewillig gemaakt worden door Hem. Daar mag je om bidden: "Maak mij gewillig door uw gewilligheid." Wat is Jezus' gewilligheid? Christus is ieder moment gewillig de wil van de Vader te doen. Daarvoor was Hij in deze wereld gekomen. Dat was Zijn eten en drinken. Daar was Hij helemaal op gericht, met heel Zijn leven, met lichaam en ziel. Daarom ging Hij de weg van lijden en sterven, als Herder voor een dwalend volk. Dat deed Hij, zodat onwilligen gewillig worden gemaakt.
Gewillig om Hem te volgen. Omdat het Zijn wil is. Wie Hem volgt, krijgt een ander leven. Die zal zich ook metterdaad bekeren. Daar willen we op letten in onze tweede gedachte: de inhoud van het volgen.
2. De inhoud van het volgen
Het volgen van de Heere Jezus houdt in ieder geval twee dingen in. Jezus zegt: die verloochene zichzelf, en neme zijn kruis op.
Allereerst zelfverloochening. Wat zelfverloochening is, moet ik kort uitleggen. Zeker nu er in onze samenleving anders wordt gedacht over identiteit, over onszelf. "Onszelf" is ons "ik", ons diepe innerlijk. Daar binnenin leven gevoelens, emoties, indrukken.
Wat betekent zelfverloochening dan? Het betekent niet dat wij onze identiteit op moeten geven of dat wij geen innerlijke gevoelens, voorkeuren of indrukken mogen hebben. Wij zijn emotionele wezens. Zo heeft God ons geschapen. Helaas zijn wij door de zonde geneigd om gericht te zijn op ons "zelf", ons "ik".
Nu zegt onze tijd dat ieder mens met zijn unieke gevoel en emotie tot onplooiing moet kunnen komen. Hoe ik mij voel, zo mag ik mij ook uitdrukken. Je mag zijn zoals je je voelt. Je mag er ook naar handelen. Dat is het moderne zelf.
De HEERE wil dat wij bij alles wat wij voelen en ervaren, ons spiegelen aan Zijn Woord. Hij heeft ons geschapen naar Zijn beeld. Dat betekent onder andere dat wij geschapen zijn om in voortdurende gemeenschap met Hem te leven, om Hem te loven en te prijzen.
Wanneer we onze gevoelens en emoties als uitgangspunt nemen, is er geen plaats meer voor Gods wil. Maar wie de Heere Jezus gaat volgen, die gaat zijn "ik" zien in relatie tot zijn Schepper. Die gaat ontdekken dat wij met ons "ik" eens verantwoording moeten afleggen voor God. In het uur van ons sterven komen wij voor Gods rechterstoel te staan. Hoe zal dat ooit kunnen?
Jezus zegt: wie Mij wil volgen, die moet zichzelf verloochenen. Verloochenen. Marcus gebruikt dat woord nog een keer bij de verloochening van Petrus. Jullie kennen die geschiedenis wel. Wanneer de Heere Jezus geboeid op de binnenplaats van Kajafas wordt bespot en gehoond, staat Petrus op een afstand te kijken hoe het met zijn Meester zal aflopen. Hij wilde Jezus volgen. Hij had trouw gezworen. Maar in plaats van zichzelf te verloochenen, verloochende hij zijn Meester. Toen een dienstmeisje naar hem wees en zei dat hij ook bij Jezus hoorde, sprak Petrus haar tegen en zei niet te weten waar zij het over had. Hij verloochende de Heere Jezus. Hij scheidde zich af van Jezus. Hij nam afstand van Hem. Hij wilde niet met Jezus geassocieerd worden. Dat is verloochenen.
Wie zichzelf verloochent, gaat anders om met zijn zondige gevoelens, neigingen en gedachten. Dat is wat de Heere ons wil leren. Hij wil dat we afstand nemen van ons egoïsme. Dat we niet langer onszelf als uitgangspunt nemen in ons denken en voelen. Zelfverloochening betekent dat je de controle over je "ik" overgeeft aan Christus. Niet op sommige terreinen van het leven, maar op alle. Dan ga je met Paulus bidden: "Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal?"
Zelfverloochening is strijden tegen je zonden. Je oude natuur doden. Ver wegblijven van alles dat je tot zonde kan verleiden. De Heilige Geest laat je vervolgens gericht zijn op de Heere. Dat kent een begin, maar zal niet ophouden in dit leven. Want de oude mens zal zich nooit verloochenen. Daarom is zelfverloochening een dagelijkse geloofsoefening.
Jezus zegt dat kruisdragen verbonden is aan het volgen van Hem. Bij kruisdragen zijn we geneigd te denken aan de moeiten en zorgen van het leven. Ieder mens kent wel een kruis. Voor ons besef is het kruis van de één groter dan van de ander. Ziekte, pijn, teleurstelling, onvervulde verlangens zijn kruisen. Dat is de gebrokenheid van het leven. Toch is dat niet het eerste waar we aan moeten denken. Het houdt er wel verband mee. Ik kom daar straks in het derde punt nog op terug.
Kruisdragen betekent allereerst dat we schande en smaad dragen. De Joden die dit evangeliewoord als eersten uit de mond van Jezus hoorden, moeten geschokt zijn geweest. Bij het woord "kruisdragen" denken ze aan misdadigers die naar het Romeinse recht zijn veroordeeld tot de kruisdood. De kruisdood is de meest verschrikkelijke doodstraf. Het is een huiveringwekkende straf. Israël kende geen doodstraf door kruisiging. De kruisdood is immers vervloekt.
De eerste lezers van dit evangelie zullen heel goed hebben begrepen dat deze woorden verband houden met Jezus' kruisdood. Hij is die smartelijke, schandelijke, diep vernederende kruisweg gegaan. Hij heeft de straf gedragen die u, jij en ik hebben verdiend! Hij werd tot een smaad en lastering, ja tot een vloek in de plaats van schuldige mensen.
Kruisdragen. Dat doet denken aan een veroordeelde die zijn kruis naar de plaats van executie draagt. Dat is een diep vernederende gang. Terwijl de veroordeelde zijn kruis draagt, kijken allerlei vijandelijke blikken hem aan. Hij wordt uitgescholden en uitgejoeld.
De Heere Jezus zegt: wie Mij wil dienen, wie Mij wil navolgen, die moet bereid zijn om spot en hoon te dragen. Die moet bereid zijn om vernederd te worden, uitgelachen te worden, benadeeld te worden omwille van Mijn naam.
In de volgende verzen breidt de Zaligmaker Zijn onderwijs uit. We moeten bereid zijn ons leven te verliezen om Zijnentwil. Wie die bereidheid niet kent, zal het echte, ware, eeuwige leven niet ingaan. Zalig worden gaat in een weg van zelfverloochening en kruisdragen.
Je kunt het meemaken op je werk of in de buurt waar je woont. Je wordt bespot, gehoond, uitgelachen of dwarsgezeten. Je kunt een promotie mislopen omdat je Zijn Naam belijdt. Je kunt zelfs afstand ervaren tot vrienden en familie omwille van je belijden.
Zijn wij bereid onszelf te verloochenen, in plaats van de Zaligmaker te verloochenen? Zijn wij bereid om het kruis van verachting, spot en onrecht te dragen omwille van Zijn Naam? De Heere Jezus zegt in Johannes 15 vers 20: Een slaaf is niet meer dan zijn heer. Als zij Mij vervolgd hebben, zullen zij ook u vervolgen.
Die bereidheid werkt de Heilige Geest in ons hart wanneer we door Zijn liefde worden aangeraakt. Dan is het alsof de Heere Zijn hand op je legt en je tot Zich trekt. Hij heeft het kruis gedragen en de schande veracht. Wie iets van Zijn liefde mag ervaren, wordt verbroken. Wie iets van die grote liefde van God gaat ontdekken, wordt van harte bereid om zichzelf te verloochenen en het kruis te dragen.
3. De zegen van het volgen
Wat is de zegen van dat alles? Dit wordt niet met zoveel woorden in onze tekst genoemd. Maar wanneer we Schrift met Schrift vergelijken, komen we wel teksten tegen die ons iets zeggen over de zegen van het volgen van Hem. Denk aan de Bergrede waar de Heere Jezus in Mattheüs 5 vers 11 zegt: Zalig bent u als men u smaadt en vervolgt, en door te liegen allerlei kwaad tegen u spreekt, omwille van Mij.
Zalig, omdat wij in dit leven niet zullen lijden naar wat wij verdienen. Zalig, omdat er een Ander is Die de toorn van God over de zonde heeft gedragen. Jesaja heeft van Hem geprofeteerd in Jesaja 53: Hij was veracht, de onwaardigste onder de mensen. Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.
Hoewel Hij zonder zonde is, werd Hij tot zonde gemaakt. Hij is de gezegende Borg en Middelaar van Zijn volk. Hij heeft geleden in de plaats van zondaren. Hij heeft de toorn van God gedragen. Opdat allen die Hem volgen, bevrijdt en verlost zullen worden van de toorn van God.
Hoe kan ik verlost worden van mijn zonde en schuld? Is dat uw vraag? Het wordt je vraag als je erachter komt dat je niet kunt sterven zoals je geboren bent. Je beseft: ik moet Jezus kennen. Ik moet aan Hem verbonden zijn door een waar geloof om echt te leven. Anders blijf ik voor eeuwig verloren liggen.
Hij Die de macht van de zonde, de dood en de duivel heeft overwonnen, heeft macht je gewillig te maken Hem te volgen. Hij opent blinde zielsogen zodat je gaat zien dat het veel beter is te lijden omwille van Zijn Naam, dan dat al je wensen in dit leven vervuld worden. Hij heeft niet alleen de macht om dit in je te veranderen. Hij is er ook gewillig toe. Wilt u een bewijs van Zijn gewilligheid? Is dat niet Zijn lijden en sterven voor een schuldig volk?
De Heere Jezus stelt geen voorwaarden om Hem te kunnen volgen. Hij zegt immers: wie achter Mij wil komen. In het Grieks staat er eigenlijk "wie ook maar". Ongeacht je leeftijd. Ongeacht je achtergrond. Of je nu rijk bent of arm, man of vrouw. Of je nu bang bent dat je te veel hebt gezondigd of te weinig zondenkennis hebt. Jezus zegt: "Wie er ook maar achter Mij aan wil komen."
Wat een wonder! Zijn genade komt tot ons allemaal! Is dat voor u al een wonder geworden? Dan buig je in ootmoed voor Hem neer en smeek je: "Heere, mag ik U volgen? Ik, die geneigd ben U niet te volgen? Ik, die altijd geneigd ben af te dwalen?" Hij schaamt Zich niet voor wie Hem ook maar wil volgen.
Daarom is het zo erg als je ongehoorzaam blijft, terwijl Hij machtig en gewillig is je Hem te doen volgen. Zolang je meent dat je beter af bent wanneer je Hem niet volgt, ben je bezig jezelf rijp te maken voor de eeuwige ondergang. Leef zo niet door, maar bekeer je! Er zijn zulke rijke schatten van zaligheid te krijgen voor allen die Hem volgen.
Want wie Hem volgt, die zal van Hem alles ontvangen. Wat dan? Vergeving van zonde, rust en vrede voor je ziel. Troost en kracht, bescherming, ja alles wat je nodig hebt voor dit leven. Wat nog heerlijker is. Hij belooft het eeuwige leven. Door Jezus Christus worden we rechtvaardig verklaard. We worden in het huisgezin van God opgenomen. We worden erfgenamen van God. Dan is God ons deel!
Paulus zegt in Romeinen 8 vers 17: En als wij kinderen zijn, dan zijn wij ook erfgenamen: erfgenamen van God en mede-erfgenamen van Christus; wanneer wij althans met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden.
Wanneer wij althans met Hem lijden. Dat wil zeggen: zo wij met Hem willen lijden. Er is geen zegen zonder volgen en geen kroon zonder kruis. Hem volgen is met Hem lijden. Niet dat wij hetzelfde moeten of kunnen lijden als Christus. Nee, er is geen vloek, geen toorn en geen hel voor degenen die Hem volgen. Wel is er de dagelijkse strijd tegen de zonde. We moeten iedere dag sterven aan onszelf. Dat is lijden met Jezus.
Maar dat is geen lijden waaraan wij ten onder zullen gaan. Want Hij heeft de bittere beker van Gods toorn voor Zijn volk leeggedronken. Daarom kunnen we zeggen dat Hij met ons lijdt. Dat is een rijke zegen van het volgen van Hem. Hij lijdt met ons.
Die werkelijkheid heeft gevolgen voor de manier waarop wij kruisen dragen. Ik bedoel ook de kruisen die te maken hebben met ziekte, moeite en pijn van dit leven. Daar zou ik nog op terugkomen. Het kruis dat wij moeten dragen is niet het kruis van Gods straf, vloek en toorn. Dat heeft Christus gedragen in de plaats van de zijnen. De vrucht daarvan is dat wij met onze kruisen tot Hem mogen gaan.
Wat gebeurt er dan? Dan maakt Hij onze kruisen tot de Zijne. Onze moeiten, maakt Hij tot Zijn moeiten. Onze ziekte maakt Hij tot Zijn ziekte, want Hij heeft onze ziekten op zich genomen. Daarom belooft Hij erbij te zijn met Zijn kracht en troost als wij ziek zijn. Als wij vreselijke pijnen ervaren, lichamelijk of psychisch, maakt Hij ze tot de Zijne. Want Hij heeft onder de toorn van God aan lichaam en ziel helse pijnen geleden. Daarom is Hij erbij als wij ondraaglijke pijn lijden.
Als wij ervaren dat het vanbinnen donker is, maakt Hij onze duisternis tot Zijn duisternis. Hij is van God verlaten geweest, zodat Hij voor ons het licht is wanneer wij in duisternis zijn. Niemand die vanuit de duisternis tot Hem roept, zal in de duisternis blijven. Al ervaren wij in dit leven geen licht. Hij is het Licht. Wie Hem volgt, zal zelfs in het uur van het sterven niet teleurgesteld uitkomen.
Paulus heeft veel moeten lijden omwille van het evangelie. Hij noemt dat in 2 Korinthe 4 een lichte verdrukking. Een lichte verdrukking . . . want Hij zag op Christus. Hij volgde Christus na. Toen zag hij de heerlijkheid, de volle zaligheid die Christus heeft verworven voor Zijn Kerk.
U die de Heere vreest, hoe ervaart u kruisdragen? Zijn we niet geneigd te klagen onder het kruis, terwijl de Heere ons zoveel wil leren wanneer wij onder het kruis zijn? Wat leren? Dat er bij Hem een fontein van genade is. Veelzijdige genade, overvloedige genade.
Het is tot oneer wanneer Gods kinderen klagen onder het kruis en daarom het kruis voortslepen. Het is een arm leven. We zijn rijk als we in het lijden mogen zien op Hem Die door Zijn lijden een fontein van heil heeft geopend. Het doopsformulier noemt het kruisdragen een vrolijk kruisdragen. Vrolijk, omdat het kruisdragen ons heiligt, puur maakt en zuivert.
Kruisdragen is je door Hem laten leiden in het geloof en vertrouwen dat Hij zorgt. U vindt dat misschien wel erg moeilijk. Het kruis drukt ons gemakkelijk neer. U hebt geen uitzicht, u heeft geen hoop. Weet toch dat de Heere u geen kruis oplegt dat te zwaar is.
Hij sterkt, als wij ons zwak voelen. Hij geeft zegen als de gevolgen van de zonde ons neerdrukken. Luther zegt ergens: Hij troost, als Hij ons laat treuren. Hij laat ons zingen, als Hij ons laat huilen. Hij maakt sterk, als wij lijden. Hij maakt ons wijs, als Hij ons tot dwazen maakt. Hij maakt rijk, als Hij ons armoede stuurt.
Dat is wat de Heere wil doen. Het lijden van deze tegenwoordige tijd is niet het bittere lijden van de Zaligmaker. Maar het bittere lijden van de Zaligmaker is de bron waaruit wij genade en kracht kunnen ontvangen om ons kruis te dragen.
Hem volgen. Dat is een gezegend volgen. Volgt u Hem? Dicht achter Hem aan. Hoe dichter we achter Hem komen, des te minder we letten op onze omstandigheden. Des te meer ga je van Hem zien. Wanneer de Heilige Geest je meer van Hem doet zien, ga je van harte meezingen met McCheyne:
Nu reis ik getroost onder 't heiligend kruis
naar 't erfgoed hierboven, naar 't Vaderlijk huis.
Mijn Jezus geleidt mij door d' aardse woestijn.
"Gestorven voor mij!" zal mijn zwanenzang zijn.
Amen.