De kiem voor de geruchtmakende film The Passion of The Christ ontstond op een dieptepunt in het leven van topacteur Mel Gibson. Zijn leven was op drift geraakt en hij voelde een vreselijke leegte. In deze crisis gaat hij nadenken over het lijden van Jezus. "Mijn wonden zijn door zijn wonden geheeld."
Mel Columcille Gerard Gibson, zoals hij voluit heet, werd
geboren op 3 januari 1956. Hij bezocht een katholieke school en kwam daarna aan het National
Institute of Dramatic Art in de Australische hoofdstad Sydney. In 1979 kreeg hij van
dat drama-instituut een prijs voor 'beste acteur'. Daarna zou hij nog diverse prijzen in
de wacht slepen, zoals twee oscars in 1995 voor zijn film Braveheart. Mel
ontpopte zich tot een beroemde acteur en regisseur.
In 2002 begon hij in Zuid-Italie aan de film The Passion of the Christ ('Het lijden van de Christus') over de laatste 12 uren van het leven van Jezus Christus. In de productie stak hij 25 miljoen dollar eigen geld. Aan de acteur Jim Caviezel werd gevraagd de rol van Jezus te spelen. Jim vroeg aan Mel of deze evenveel passie (gedrevenheid, hartstocht) zou inbrengen als bij de productie van Braveheart. Het antwoord: "Meer dan wat ik ooit gedaan heb". 'Passion' ('passie') heeft naast 'lijden' ook de betekenis 'hartstocht'. Op Aswoensdag 25 februari 2004 ging de film in première. (Aswoensdag is in de Katholieke Kerk het begin van de periode van veertig dagen tot Pasen, een periode van bezinning, boete en bekering.)
The Passion of the Christ maakt veel tongen los: Is de film niet te gewelddadig? Wakkert hij geen anti-joodse sentimenten aan? Is hij niet anti-joods? Gibson ontkent dit laatste ten stelligste. Wel accentueert hij in zijn versie van het lijdensverhaal de gewelddadige kant. "Ik wilde het schokkend laten zijn. En ik wilde het ook extreem laten zijn. Ik wilde de kijker over de rand duwen … zodat ze de grootheid van dat offer zien - en zien dat iemand dat kon verduren en toch nog kon terugkomen met liefde en vergeving, zelfs door exterme pijn en lijden en spot heen."
,,De film gaat niet over de opstanding; hij gaat over het lijden van Christus. Je moet de opstanding wel laten zien (in de laatste beelden), want daar blijkt dat Jezus was wie Hij getuigde te zijn. Het toont ook aan dat de liefde sterker is dan de dood; vandaar dat Jezus zoveel lijden kon verdragen zonder toe te geven aan wanhoop of wraakzucht. Maar het gaat om zijn lijden. Mijn wonden zijn door zijn wonden geheeld; het verhaal van die wonden moest ik vertellen.''
The Passion of the Christ maakt velen sprakeloos en raakt harten. Sommigen zien hun eigen morele fouten onder ogen en komen ermee voor de dag. Zo heeft de 41-jarige neonazi Johnny Olson in Noorwegen na het zien van de film tegenover de politie bekend dat hij in 1994 en 1995 aanslagen had gepleegd op een clubhuis van een linkse jongerenbeweging in de Noorse hoofdstad Oslo. Bij beide aanslagen kwam gelukkig niemand om het leven, maar de politie wist tot dusver niet wie erachter zat. Johnny had verder als tiener een moord gepleegd en daar twaalf jaar voor gezeten. Hij verklaarde dat de film van Mel Gibson hem er toe had bewogen de aanslagen op het clubhuis toe te geven. Toen hij voorgeleid werd, zei hij met verstikte stem "Jezus leeft" en "Ik wend me af van mijn verleden en het neonazidom."
Dan Leach, een 21-jarige man uit Texas, kreeg berouw na het zien van de The Passion en zocht verlossing. Hij gaf zich aan bij de politie en bekende een vrouwelijke agente te hebben vermoord, omdat zij zwanger van zijn kind was. De politie meende dat de agente zichzelf door ophanging van het leven had beroofd. En een bankrover uit Florida, die al meer dan twee jaar op de loop was, gaf zich na het zien van de film over aan de politie.
Is er in het leven van Mel Gibson, de maker van de film iets veranderd dat waard is om genoemd te worden? Ja, zij het niet zozeer door de film, maar wel jaren voor de film. De kiem van de film ontstond in een tijd dat Mel verstrikt was in gevoelens van een vreselijke, eenzame leegheid. "Leegheid … spijt, wanhoop, pijn." Van zijn 17e tot zijn 35e had hij het geloof verwaarloosd. Hij groeide van God af. Hij had wel "altijd geloofd", maar had alleen gebeden als hij in moelijkheden was. "Als je het gebed verwaarloost, val je in chaos."
Hij raakte op drift en begin jaren negentig was hij 'geestelijk bankroet'. Hij was 35 jaar en wist niet waarvoor hij leefde. Hij raakte aan de drank en overwoog zelfs om een eind aan zijn leven te maken. "Ik wilde gewoon niet verdergaan." Zou hij uit het raam springen? "Ik keek omlaag en dacht, 'Man, dit is gewoon makkelijker op deze manier'. Je moet wel dwaas zijn, je moet wel gek zijn, om zo te wanhopen. Maar dat was het dieptepunt van geestelijk bankroet. Er was niets overgebleven." "Op dat punt realiseerde ik mij dat ik iets anders nodig had als ik wilde overleven"
In plaats van zelfmoord te plegen viel hij op zijn knieen en riep God om hulp. Hij wendde zich opnieuw in gebed tot God. Daarna ging hij over het lijden van Christus nadenken. Hij herinnerde zich stukjes uit de evangelieverhalen gelezen te hebben toen hij jonger was. Hij las in de bijbel en hoewel hij het lijdensverhaal al vele malen had gelezen, begon hij het beter te begrijpen. Het verhaal van Jezus inspireerde hem om The Passion of the Christ te maken.
,,Een jaar of dertien geleden'', vertelt hij in een vraaggesprek, ,,kwam ik op een moeilijk punt in mijn leven en door te mediteren over Christus' lijden ben ik daar doorheen gekomen. Het leven is zwaar en we lopen allemaal kwetsuren op - ik niet uitgezonderd. Ik keek naar de wonden van Christus om mijn wonden te helen. En toen ik dat deed, door lezen, studeren, mediteren en bidden, kreeg ik voor ogen wat Hij werkelijk heeft doorstaan. Ik begon het te begrijpen als nooit tevoren, hoe vaak ik het verhaal ook al had gehoord. De manier waarop ik het lijden van Christus voor me zag, werd iets binnen in me en daar begon het te groeien, tot er een moment kwam dat het er gewoon uit moest, dat ik het moest vertellen.''
Is zo'n omstreden film wel goed voor zijn carriere? "Ik heb mijn carriere gehad en ben er beu van. Ik schiep voor mijzelf een werelds utopia in Hollywood, maar het was leeg. Er zijn belangrijkere dingen. De beschaving is voor altijd door Christus veranderd. Of je nu een gelovige bent of niet, Zijn dood heeft invloed op jou."
Op de vraag wie Jezus heeft gedood, antwoordt Mel: "Het grote antwoord is: wij allemaal. Ik zal mijzelf het eerst tot de schuldigen rekenen." "Over hoop, liefde en vergeving. Daar gaat de film over. Het gaat over Christus' offer." Jezus Christus werd, aldus Gibson, "geslagen om onze ongerechtigheden. Hij werd verwond om onze overtredingen en door zijn wonden zijn wij genezen. Dat is het punt van de film." Daardoor kan Mel Gibson naar zijn overtuiging hoop hebben en leven.
De film The Passion of the Christ opent met een aanhaling uit het boek van de Joodse profeet Jesaja, dat in de bijbel te vinden is. Eeuwen voordat Jezus werd geboren profeteerde Jesaja over het lijden van "de knecht van God". In hoofdstuk 53 van het boek Jesaja lezen we:
Hij was veracht en van mensen verlaten, een man van smarten en vertrouwd met ziekte, ja, als iemand, voor wie men het gelaat verbergt; hij was veracht en wij hebben hem niet geacht. Nochtans, onze ziekten heeft hij op zich genomen, en onze smarten gedragen; wij echter hielden hem voor een geplaagde, een door God geslagene en verdrukte. Maar om onze overtredingen werd hij doorboord, om onze ongerechtigheden verbrijzeld; de straf die ons de vrede aanbrengt, was op hem, en door zijn striemen is ons genezing geworden. Wij allen dwaalden als schapen, wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg, maar de HERE heeft ons aller ongerechtigheid op hem doen neerkomen. Hij werd mishandeld, maar hij liet zich verdrukken en deed zijn mond niet open; als een lam dat ter slachting geleid wordt, en als een schaap dat stom is voor zijn scheerders, zo deed hij zijn mond niet open. Hij is uit verdrukking en gericht weggenomen, en wie onder zijn tijdgenoten bedacht, dat hij is afgesneden uit het land der levenden? Om de overtreding van mijn volk is de plaag op hem geweest.
Mel Gibson: ,,Mijn wonden zijn door zijn wonden geheeld. Dat verhaal móest ik vertellen.''
Kees Langeveld
Bronnen o.a.:
- ABCNEWS 17 febr.
- Phil Brennan, 'Gibson: "Passion" Sprung from Suicide Thoughts', NewsMax.com,
16 februari 2004
- Andrew Coffin, ''Mijn wonden werden door zijn wonden geheeld', Nederlands
Dagblad, 27 febr. 2004.
- David Neff, 'The Passion of Mal Gibson', Christianity Today, maart 2004..
- Todd Hertz, 'Mel Gibson's 'Passion' for Christ', Christian Reader,
maart/april 2004
- Pete Winn, 'My Prayer Life Has Grown', CitizenLink, 22 januari 2004
TheLife.nl is de officiële
nazorg-site van de film in Nederland met achtergronden over Jezus Christus en een forum
waar je kunt 'napraten' over de film.
TheLife.be is dezelfde site in Belgie.
© Keerpunt, 2004
Wilt u naar aanleiding van dit verhaal reageren naar Keerpunt of wilt u weten hoe ook u kunt veranderen? Stuur een e-mail naar Keerpunt:
Verhalen van mensen die veranderden