(van) alles over kauwtjes





Rangorde

(tekening genomen uit het boek 'Ik sprak met viervoeters, vogels en vissen' van Nobelprijswinnaar en o.a. kauwexpert Konrad Lorenz)

InleidingOp deze pagina zijn verschillende links te vinden naar verhaaltjes, anekdotes en foto's van een van mijn lievelingsdieren; de kauw (Corvus monedula in latijns, Jackdaw in 't Engels, Choucas des tours op z'n Frans). Hier thuis noemen we 'm ook wel 'schattig duiveltje', wat recht doet aan zijn bijzondere karaktereigenschappen.
Eén van die eigenschappen is de strikte hiërarchie in de kolonie, welke het plaatje hiernaast duidelijk probeert te maken. Ieder kent z'n plaats en accepteert deze, waardoor de harmonie gewaarborgd blijft. Kunnen wij mensen misschien nog wat van leren...?

Ik heb deze pagina opgezet omdat ik er achter kwam dat er op Internet weinig te vinden was over deze bijzondere vertegenwoordiger van de familie van de kraaiachtigen. Al wat je tegenkomt is bijzonder versnipperd en/of summier. Dit beestje – door velen vaak onterecht aangeduid als kraai – verdient beter. Wist u bijvoorbeeld dat hij tot de orde van de zangvogels hoort, ondanks zijn ietwat eentonig (op 't eerste gehoor!) klinkende geluid? Of dat hij mensen na kan praten? Of dat ze bijzonder monogaam zijn (gaan 'n huwelijk aan voor 't leven)? Zo zijn er nog vele wetenswaardigheden die bij velen onbekend zijn. Misschien 'n reden om even door te lezen?

Mochten er nog interessante links op Internet zijn, mail me dan even dan kan ik ze wellicht in deze pagina opnemen, of plaats zelf 'n link.

't Meeste materiaal op deze pagina en subpagina's is of van mijzelf, of op verschillende plaatsen van Internet geplukt en integraal overgenomen (met dank aan de auteurs), onderin deze pagina zijn mijn eigen ervaringen met deze schitterende beestjes terug te vinden, 't Gastenboek en ten slotte literatuurverwijzingen.
Op dit moment bezit ik geen enkele kauw meer, omdat ik van mening ben dat deze beestjes – hoewel fantastisch en intrigrerend – beter af zijn in de natuur dan in gevangenschap bij de mens. Desondanks kostte het me ook dit jaar weer moeite om voorbij te gaan aan hulpbehoevend ogende jonkies die net waren uitgevlogen. In de praktijk blijkt echter vaak dat deze jonkies helemaal niet zo hulpbehoevend zijn; heel vaak zijn de ouders in de buurt en laten zich overduidelijk horen (met 'n lange, zware rollende kkkkrrrrrraaaaaa) en zien als je teveel in de buurt komt. Wees dus voorzichtig en terughoudend met 't opnemen van met name deze jongen in mei/juni. Te lang contact met mensen zal er voor zorgen dat ze niet zomaar in 't wild door soortgenoten geaccepteerd worden en nergens geen gevaar meer in zien. Wij zijn immers niet in staat om ze dat bij te brengen.

Broedseizoen

Ieder jaar april/mei is er weer 't broedseizoen. Rond die tijd krijg ik regelmatig vragen m.b.t. waar 'n kauw of 'n kraai te koop zou zijn. Laat ik duidelijk zijn: ZE ZIJN NIET TE KOOP en als ze al te koop waren, zou ik 't niet vertellen. Sterker nog, het is strafbaar en de boetes zijn niet mals! Kauwen zijn beter af in de vrije natuur, in heel uitzonderlijke gevallen kunnen ze “redelijk” in gevangenschap gehouden worden. Maar de praktijk wijst uit dat 't meestal fout gaat en mensen achteraf spijt krijgen van hun aanschaf of nestroof. Je kunt daarbij denken aan kauwen die mensen aanvallen en verwonden, iets wat in de vrije natuur nimmer voorkomt. Net als vorig voorjaar zal er ook nu weer 'n webcam online zijn die de belevenissen van 'n kauwennest (maar ook spreeuwennest) volgt. Klik hier om er naar toe te gaan.

Verhaaltjes, anekdotes & proza

Andere vogellinks

Multimedia

Overigen

Misschien weet u iets leuks om hier te plaatsen? Probeer 't hier.

Klik voor een grotere foto 
Dit ben ikzelf, toen ik zo'n jaar of zeven was.

Mijn ervaring met kauwtjes, hoe het ooit begon

...Sinds mijn kindertijd ben ik altijd gefascineerd geweest door kraaiachtigen. Dat begon met mijn broer Gerard en Hassan; zijn eerste 'kraai'. Natuurlijk was het geen kraai, zoals veel mensen 'n kauw misplaatst noemen, maar 'n kauw. Ongeveer de helft kleiner, maar met een onevenredig groots karakter. Mijn broer maakte toen goede sier in de buurt. Dat ging als volgt: Iedere zichzelf respecterende jongen had in die tijd kort na 't broedseizoen 'n kauw. Uiteraard uit het nest geroofd, m.b.v. lange spijkers als traptreden in de stam van statige beuken gejast. Alle kauwtjes waren gekortwiekt, anders vlogen ze maar weg, bovendien; iedereen deed het. Behalve Gerard!! Opgevoed in een gezin waarin respect voor de natuur bovenaan stond, was het uitgesloten dat Hassan gekortwiekt zou worden. Pa vond 't waarschijnlijk al helemaal niks dat hij van zijn vrijheid was beroofd, maar goed. Regelmatig dromden vriendjes, met kauw, samen op 't grote veld naast ons huis. Kauwen als vastgeplakt op schouder, hoofd of arm. Veel verder kwamen ze natuurlijk niet, geheel tegen de beweeglijke natuur van de beestjes in. Wat is er dan mooier dan de kauw naar de ene kant van 't veld mee te nemen, waarbij broerlief aan de andere kant met het scanderen van de naam 'Hassan' 't beestje wist te verleiden tot een majestueuze vlucht. Uiteraard eindigend op hoofd of schouder, al dan niet met 'n plakaatje poep als bonus. Tjonge, wat voelde je jezelf groeien, waarbij de vriendjes uiteraard groen en geel wegschrompelden van jaloezie!
Het duurde dan ook niet lang of Hassan was op 'n slechte morgen ineens verdwenen, en – ook toevallig – een van mijn broers vrienden had ineens 'n kauw! Niet zomaar 'n kauw, nee. 'n kauw die sprekend op Hassan leek en door 't gaas van zijn kooi wilde stormen als hij m'n broer zag of hoorde.

Vele jaren later

Dit verhaal is altijd in m'n achterhoofd blijven hangen. Het is natuurlijk 'n leuke anekdote, maar 't was vooral de onvoorwaardelijke trouw die 't beestje ten opzichte van z'n baasje aan de dag legde die indruk maakte. Dit gecombineerd met de intelligentie waar 't beestje mee behept was en is en een onvoorstelbare leeuwenmoed en ongekende brutaliteit zorgde er langzaam maar zeker voor dat de kauw in mijn hart zat en er nooit meer uit ging.
Op volwassen leeftijd werd ik ineens weer geconfronteerd met 'n jong kauwtje. Geen ouders (ogenschijnlijk) in de buurt, sterk verzwakt, niet meer vliegend. Kortom 'n makkelijke prooi voor zelfs de traagste kat. Om 'n lang verhaal kort te maken, kauw meegenomen naar huis en ongelooflijk veel plezier van gehad. Ik weet 't, eigenlijk moet je zo'n beestje naar de vogelopvang brengen, maar mijn gevoel won 't van mijn verstand. Ik heb 'm gehouden met de intentie om 'm weer de vrijheid te geven als hij opgelapt en volgroeid zou zijn. Zo gezegd, zo gedaan. Intussen waren m'n drie kinderen dus ook met het 'kauwtjesvirus' besmet en konden niet meer zonder onze Nederlandse 'papegaai'.

Jago doet zijn intrede

In 2001 kreeg ik 'n andere kauw; Jago (je weet wel, van de Disneyfilm 'Aladdin'). Deze was al tam en werd afgedankt door mensen die 'm beu waren (of moesten ze op vakantie?). Als ze langere tijd bij mensen zijn, dus handtam en volledig ingeprent op mensen, kunnen ze niet meer zomaar vrij gelaten worden zonder grote risico's voor lijf en leden. De vrijheid geven of naar vogelopvang brengen was dus op dat moment geen optie.
Jago kwam, zag en overwon. Hij was inmiddels een niet meer weg te denken huisgenoot. De kinderen waren ook helemaal weg van 'm, over aandacht had hij dan ook niet te klagen. Zijn kooi stond pontificaal in de kamer en een paar maal per dag kwam hij er uit. Hij verschanste zich dan bij voorkeur in zijn 'kastje' tegen het plafond; kon hij de hele kamer goed overzien en 't was een veilige plek om gestolen waar – zoals alles wat maar blinkt - te bestuderen op bv. hakbestendigheid. Want hakken kon hij als de beste. Je moest 'm dan ook absoluut niet dwarszitten, want hoe klein hij ook was, zijn daden (vooral die met zijn snavel) benne groot!
We hebben ons 'n tijd 't hoofd gebroken hoe we 'm uiteindelijk wat meer vrijheid konden geven. Zo'n beestje hoort uiteindelijk natuurlijk buiten rond te kunnen vliegen, net zoals dat met mijn eerdere duiven ook prima ging. Alleen hebben kauwtjes het probleem dat ze niet zo'n beste oriëntatie hebben – als je het vergelijkt met bv. een post- of sierduif - en achter alles wat zwart is aanvliegen. Om zich pas veel later te realiseren dat ze de weg terug niet meer weten. Tja 't zijn groepsdieren bij uitstek, dus ondoordacht en direct loslaten is riskant.
Ongeacht de risico's was het vrijlaten toch uiteindelijk de bedoeling. Ook al mocht hij een keer per dag uit z'n kooi, 't grootste deel van de dag zat hij toch achter tralies.

Jago verkrijgt z'n vrijheid

Mei 2002: Eindelijk was het dan zover; ik had 3 vrije (zonnige) dagen achter elkaar vrij. Nu moest het gebeuren. We hadden Jago met kooi en al 'n paar dagen van tevoren in onze kronkelwilg gehangen, om alvast aan alle buitengeluiden, geuren etc. te wennen. Moest eerst met een laken eroverheen want het verkeer raasde 15 meter verderop langs en dat vond meneer eerst maar niks. Na 'n paar dagen was hij eraan gewend en toen kwam het. Deurtje open, afwachten en... eindelijk, na eerst nog heen en weer gefladderd te hebben van mij naar de kooi en weer terug gaat hij wat onwennig nog op de wieken. Tja, het vrije luchtruim is heel wat anders dan je rondjes draaien in een kamer, ook al is die naar menselijke maatstaven vrij ruim.
De eerste dagen daarna bleef hij steeds in de buurt om ons 's morgens zeer vroeg met z'n geklets, gekras en andere geluiden te wekken. Hij was duidelijk in z'n sas, kwam regelmatig wat eten en drinken. Na 'n week is hij verdwenen. Ik hoop dat hij zich heeft aan kunnen sluiten bij een kauwenkolonie. Misschien zien we hem nog eens terug. Ik kan me wat dat betreft nog goed m'n oude buurman uit m'n jeugd herinneren. Deze had ook 'n tamme kauw, die na verloop van tijd ook werd vrijgelaten. Hij kwam daarna jaren achter elkaar steevast één of meerdere keren terug. Op een gegeven moment zelfs met partner. De partner bleef buiten op de schutting zitten en meneer moest natuurlijk naar binnen; knuffelen, kabaal maken en uiteraard veel eten.

Jago is weer vrij!
Jago heeft z'n vrijheid weer. Maar in het begin van zijn vrijheid verkoos hij toch vaak weer z'n oude vertrouwde kooi.

Interessante boeken lezen?

Mocht je 'n interessant boek willen lezen waarin de kauw (o.a.) centraal staat, dan kan ik de volgende boeken adviseren:

  • Van Nobelprijswinnaar Konrad Lorenz, het boek 'Ik sprak met viervoeters, vogels en vissen', vertaald door Hans Warren, ten geleide door Prof. Dr. N. Tinbergen. Uitgegeven door Uitgeverij Ploegsma – Amsterdam – C. Nog uit de tijd voor de ISBN-nummers, ik geloof jaren 1930/1940. Is via de tweedehandsmarkt nog beperkt verkrijgbaar, is mij althans gelukt. Naast kauwtjes worden nog vele andere huisdieren ten tonele gevoerd die deze echte dierenvriend gehad heeft. Bijzonder komische schrijfstijl. Aangezien er officieel niet meer aan te komen is, heb ik het kauwengedeelte daaruit (met als titel “Blijvende gasten”) gescand en in beveiligd Acrobat .pdf formaat beschikbaar gesteld. Klik hier.
    Heb inmiddels ook de Duitstalige uitgave van 't gehele boek in .pdf formaat. Klik hier.

  • De kauwentuin
    De kauwentuin
    Achilles Cools
    Een hedendaagse uitgave:'De Kauwentuin' door Achilles Cools (tevens beeldend kunstenaar) ISBN: 904500254X, NUGI 300. Een schitterend boek voor iedere rechtgeaarde natuurliefhebber. In dit boek worden vele kauwen met evenzovele persoonlijkheden in de privekolonie van de schrijver in Vlaanderen ten tonele gevoerd. Soms vergeet je al lezend dat 't dieren zijn. (Achterkant met samenvatting van het boek)

  • Nog een jaren '90 uitgave:'Kauwen in de spiegel' hoe de kauwen spelen, koppeltjes vormen, rouwen, lachen. Ook door Achilles Cools ISBN:-9020920545.

  • Kraaienbende
    Kraaienbende
    G.J. Roebers & S. Halewijn
    Een recente uitgave (2006) vooral gericht op jongeren, maar zeker voor ouderen interessant: De hele kraaienfamilie wordt er uitvoerig en helder in beschreven. Mooite foto's en illustraties. ISBN: 9050112293, NUR 253. Uitgegeven door KNNV Uitgeverij en in 2007 bekroond door "De Nederlandse Kinderjury".
  • Vlaamse gaaien
    Vlaamse gaaien
    Achilles Cools

De eerste twee uitgaven en "Kraaienbende"  zijn echte aanraders, de derde heb ik (nog) niet gelezen. Klik op Achilles Cools, voor aanvullende info.
Mocht iemand nog interessante andere uitgaven kennen, graag uw reactie.

 Silhouet kauw in vlucht


Bekijk GastenboekTeken Gastenboek

PicoSearch

Gemaakt met OpenOffice, gratis alternatief voor MicrosoftOffice!  Free counter and web stats © 2009 DRO-MIKE, laatste wijziging: 29-04-2009, v1.27